Sıcak Kemoterapi - H.I.P.E.C.

Vücudumuzdaki karın içi organları (mide, bağırsak, karaciğer vb.) bir çarşaf gibi saran ince bir zar tabakası vardır. Bu tabakaya "periton" (karın zarı) diyoruz.

Periton mezotelyoması gibi bazı kanserler doğrudan bu zardan köken alır. Daha sık olarak ise, kolon (kalın bağırsak), yumurtalık, mide veya apandisit kanserleri gibi diğer organ kanserleri ilerleyerek bu zara yayılması ile karınzarı kanseri oluşur.

Bu kanserlerin en önemli özelliği, genellikle karın boşluğu dışına (örneğin akciğer veya beyne) yayılmak yerine, karın içinde kalıp buradaki yüzeylere "ekilmeler" yapmasıdır. Hastalık, karın içindeki organların yüzeyini kaplayarak onların normal çalışmasını engeller ve ciddi şikayet ve bulgulara yol açar.

"Sıcak kemoterapi", tıbbi adıyla HIPEC (Hipertermik İntraperitoneal Kemoterapi), özellikle karın zarına (periton) yayılmış kanserlerin tedavisinde kullanılan ileri düzey bir tedavi yöntemidir.

Bu tedavi, geleneksel cerrahi ile birleştirilir ve iki aşamalı bir sürecin parçasıdır:

1. Ameliyat (Sitoredüktif Cerrahi): İlk olarak, cerrah karın içindeki gözle görülebilen tüm kanserli dokuları titizlikle temizler.
2. Sıcak Kemoterapi (HIPEC): Cerrahi tamamlandıktan hemen sonra, hasta henüz anestezi altındayken bu özel işleme geçilir.

HIPEC işlemi şu şekilde uygulanır:

• Kemoterapi ilaçları özel bir cihazda vücut sıcaklığının üzerine (yaklaşık 41-42°C) kadar ısıtılır.
• Bu sıcak ve ilaçlı sıvı, doğrudan hastanın karın boşluğuna verilir.
• Sıvı, 60 ila 90 dakika boyunca karın içinde dolaştırılarak (sirküle edilerek) gözle görülemeyen veya cerrahiyle çıkarılamayan mikroskobik kanser hücrelerine temas etmesi sağlanır.
• Süre sonunda sıvı karın boşluğundan geri alınır ve ameliyat sonlandırılır.

Sıcak kemoterapinin avantajlarını şöyle özetlemek mümkün: 

1.  İlacı doğrudan hedefe (karın içine) verdiğimiz için, damardan verebileceğimizden kat kat daha yüksek dozda kemoterapi kullanabiliyoruz.
2. İlaç, kan dolaşımına çok az karıştığı için, kemoterapinin bilinen (saç dökülmesi, kan değerlerinin düşmesi gibi) sistemik yan etkileri çok daha az görülür.
3. Isı, tek başına bile kanser hücrelerini öldürme etkisine sahiptir. Ayrıca, kemoterapi ilaçlarının kanser hücrelerinin içine nüfuz etme yeteneğini katbekat artırır.

Geleneksel olarak, bu tür karın içi yaygın hastalığa sahip hastalara geçmişte standart sistemik kemoterapi veya sadece semptomları hafifletmeye yönelik ameliyatlar önerilirdi.

Ancak bu yaklaşımların sonuçları genelde yüz güldürücü olmuyordu.

Geçmişte bu yöntemlerle tedavi edilen hastalarda ortalama yaşam süresi ne yazık ki genellikle 12 ayın altında kalmaktaydı. 

Son 20 yılda geliştirilen ve uzmanlaşmış merkezlerde uygulanan Sitoredüktif Cerrahi (SRC) ve HIPEC (Sıcak Kemoterapi) kombinasyonu, periton kanserlerinin tedavisinde adeta bir devrim yaratmıştır.  

Bilimsel çalışmalar, özellikle deneyimli merkezlerde yapıldığında, bu tedaviyle 5 yıllık yaşam oranlarının %40-50'leri aşabildiğini göstermektedir. 

SRC ve HIPEC, çok büyük ve teknik olarak zorlu bir tedavidir. Bu nedenle her hasta için uygun değildir. Tedavi kararını verirken birçok faktörü göz önünde bulundururuz:

• Hastanın Genel Sağlık Durumu: Hastanın bu büyük ameliyatı kaldırabilecek güçte olması gerekir.
• Hastalığın Tipi ve Yaygınlığı: Tümörün tipi (mezotelyoma, kolon kanseri yayılımı vb.) ve karın içindeki yaygınlık derecesi (Periton Kanser İndeksi - PCI) çok önemlidir.
• Karın Dışı Yayılım: Kanser, karın dışına (akciğer, kemik, beyin gibi) yayılmışsa bu tedavi genellikle uygulanmaz.
• Cerrahın Değerlendirmesi: Cerrahın, ameliyatta gözle görülür tümör bırakmayacağına inanması (tam sitoredüksiyon hedefi) en kritik faktördür